SODO NA IMANI ZA KISHIRIKINA

 

 

ADELADIUS MAKWEGA -UWJ-B. MKAPA.

Hali ya shule nyingi za msingi katika maeneo ya mijini nchini Tanzania kutokana na uhaba wa maeneo katika maeneo zilipo shule hizo kumekuwa na shule mbili hadi tatu. Katika maeneo hayo na maeneo mengine zimejengwa hadi shule ya sekondari.

 

Hilo linafanyika kutokana na mitaa mingine kukosa maeneo ya kutosha. Kwa bahati katika maeneo mengine yaliyobahatika kuwa na ardhi ya maeneo ya wazi kama kulikuwa na viwanja kadhaa vya michezo maeneo hayo yamejengwa shule ili kuokoa jahazi la kukosa maeneo ya shule.

 

Ni jambo la kawaida kwa shule ya mijini yenye majina ya mtaa A na shule hiyo kujengwa katika mtaa (B) mwingine. Jambo hilo linafanya wanafunzi hao pia kwenda mwendo kidogo ili waweze kufika shuleni. Natolea Mfano kwa wakaazi wa Mbagala Sabasaba, Temeke Dar es Salaam tangu awali wanafunzi wa shule za msingi wamekuwa wakienda kusoma mwendo mrefu kidogo hasa Mbagala-Kizuiani, Mtoni Kijichi, Mbagala Kuu, Nzasa na Kongowe. Mathalani ukifika shule ya Msingi Mbagala Kizuiani pale hivi sasa pana shule mbili za msingi hata ukitembelea eneo lenye shule ya Msingi Mtoni Kijichi lina shule mbili za msingi.

 

Shida ni idadi kubwa ya wanafunzi katika maeneo yanayozunguka maeneo hayo. Hilo ni jambo zuri na halina shida yoyote. Kiushauri serikali ilipaswa kununua eneo jipya ambalo lipo jirani na mtaa ambao shule inapaswa kujengwa, mathalani mtaa wa Kizinga, hapo serikali inanunua nyumba 15 alafu eneo hilo linajengwa shule.

 

Desturi ya Tanzania ni kuwa maeneo mengi ya shule ukiyafuatilia wananchi wenyewe walijitolea maeneo hayo bure ili kuruhusu kujengwa kwa taasisi za umma zikiwamo shule.

 

Kiserikali, ununuzi wa maeneo kwa kuwalipa kidogo wananchi ili kujenga shule ni hoja nzito maana mwenye ardhi ni rais anaweza akachukua tu. Kwa hiyo wananchi wanajitolea ardhi zao mara nyingi bure.

 

Ili paweze kujengwa shule mpya na iwe jirani na wenye mahitaji ya shule hiyo serikali inawajibu wa kununua nyumba za watu kadha ndipo kujenga shule ya msingi /sekondari na hata zahanati. Sitaki kulizungumza sana jambo hilo juu ya mipango miji na yule aliyekosea katika hilo kwani leo si mada yangu.

 

Shule hizi moja mpya na moja ya zamani, zimetatua kero ya uhaba wa madarasa ya kutosha kwa wanafunzi wa mitaa miwili lakini hazijatatua hoja ya umbali wa kutoka nyumbani kwenda shuleni. Kwani alivyotembea, Baba yangu, nilitembea mimi mwenyewe na ule umbali anaotembea mwanangu leo hii na kesho mjukuu wangu atatembea hivyo hivyo.

 

Wanafunzi wanaosoma katika shule hizo wanaotoka mtaa mmoja huwa wanatambuana kwa majina, ukoo, kabila, dini na hata mahusiano baina ya familia na familia(mazuri/ mabaya.)

 

Asubuhi wakati wakiamka wanajianda kuelekea shuleni kwa makundi ya ujirani huo. Utasikia Deme…twende, Ashura twende shuleni. Hawa wanafunzi wanajuana hata kwa uwezo wao wa kupambana na shida mbalimbali wakiwa njiani kuelekea shuleni.

 

Mathani mwanafunzi anatoka Mbagala Bagdadi (Bughudadi) anasoma Mbagala Kizuiani ni mwendo wa dakika kama 20 kwa mguu kwa kuwa hapo hakuna miundo mbinu ya usafiri wa daladala. Bodaboda zinaweza kupita lakini ni gharama kubwa. Mwanafunzi anayesoma Mtoni Kijichi na anakaa Mbagala Mbuyuni ni mwendo wa dakika 40 kwa njia za mkato.

 

Wakiwa njiani wanakutana na wanafunzi wenzao wakorofi, hata hawa wanafunzi wenyewe. Wakiwa katika kikundi hilo linawafanya kufika salama shuleni na kurudi salama nyumbani.

 

Katika shule ya msingi Mtoni Kijichi kulikuwa na wanafunzi sita wanaotoka Mbagala 77 na Mbagala Misheni (Msalabani). Katika kundi hilo wanne walikuwa wa darasa la kwanza, mmoja wa la saba na mmoja wa darasa la tatu. Hawa wa darasa la kwanza walichokifanya kwa kuwa walikuwa wanatoka shuleni saa 5 asubuhi wanamsubiri kaka yao wa lasaba hadi saa nane ili waweze kufika kwao salama, hili lilikuwa kundi la wavulana.

 

Hata katika makundi ya wasichana hali inakuwa hivyo hivyo wanakuwa na dada mkubwa wa madarasa ya juu kwa dharura zozote zile wakiwa njiani na wakiwa shuleni. Hapa katika kundi la wasichana ndipo suala la dharura ya ukuaji wa mabinti nayo linaonekana.

 

Inawezekana kundi la wavulana likawasumbua wasichana lakini huyu msichana ambaye anaongoza kundi la mabinti wanzake kurudi nyumbani mara nyingi lazima anakuwa na nguvu kiakili na nguvu kimwili ya kujilinda na kuwalinda wasichana wenzake waende shule salama na warudi nyumbani salama.

 

Mvulana mwanafunzi anaweza akafawafanyia fujo mabinti, kesi hiyo itafika shuleni na nyumbani adhabu itatolewa kote kote. Mvulani huyo lazima ataogopa kufanya fujo tena inawezekana kei hiyo ikafika hadi kwa mwalimu wa madrasa/mwalimu wa dini shuleni na kanisani. Tatizo ni fujo hiyo inapofanywa na raia tena kwa siri.

 

Hapa kama nilivyozungumza kutokana na mahusiano mbambali ya jamii kamati za shule na urafiki wazazi wa kike huwa wanaambiana, Bibie wanangu wanasoma hapo shuleni nisadie, wakipata shida okoa jahazi.

 

Mkuu msafara wa kike anaambia kuwa mwenzako akipata shida mpeleke kwa mama fulani atamsaidia kulinga na taratibu za kabila hilo. Inawezakana kwenye kamati ndogo za shule yaani ile ya afya na chakula na ile ya ushauri na unasihi wakiwa na mwalimu mmoja wa kike anakuwa mwokoa jahazi .

 

Wapo wanaokimbilia kwa walimu hawa, lakini wapo ambao wanaamini kuwa jambo hlo lazima kushirikisha shangazi. kwa hilo. Wakati mwingine nilisimuliwa kuwa mama/shangazi anaweza kufungua biashara jirani na shule katika kipindi kile anachohisi kuwa mtoto wake amekaribia hatua hiyo. Likishatokea mama/shangazi huyo anafunga biashara anaendelea maisha yake ya kawaida.

 

Jambo hilo linatokana na imani moja kubwa kuwa baadhi ya jamii inatakiwa binti akipata dharura hiyo mara ya kwanza anatakiwa kufanyia na nduguye tu kama nilivyosema na kama akifanyiwa na mtu baki basi binti huyo inawezekana akapata shida, hiyo ndiyo Imani yao iwe kweli au la..

 

 

Wengine wakiamini kuwa kama binti akitumia sodo na adui akachukua sodo hiyo au kuiona tu itatumika kufunga kizazi milele hatopata watoto.

 

Sasa kama nilivyosema yote hapo juu namna jamii masikini inavyohangaikia suala hili la jamii yake ili kusaidia kizazi kiweze kuwepo kutoka kizazi kimoja kwenda kingine.Ni wajibu wa sasa wa serikali kulifanyia kazi suala hili la kupatikana kwa sodo mashuleni mwetu.

 

Kulisistiza hilo ukichukua mfano ulio hai kabisa ya Tanganyika kabla ya uhuru ilikuwa na machifu wengi sana na kwa sasa ukitembelea maeneo hayo ni maeneo machache sana utakutana na majengo yanayotambulisha machifu hayo lakini ukiingia katika jamii hizo utakutana na mambo kadhaa ya jamii mazito kama haya niliyoyaandika ambayo yanaishi tangu kizazi na kizazi.

 

Mambo haya yanasaidia katika ustawi wa jamii na ustawi wa maisha ya binadamu. Jengo litabaki limesimama lakini mtoto(kizazi) akiwepo atasimulia na kuendeleza pale tulipoishia. Kwa kuwa bado nipo Benjamini Mkapa ngoja niendelee na kazi iliyonileta hapa, nakutakia siku njema.

makwadeladius@gmail.com

0717649257