MASHIRIKA YA ACTION AID, TGNP YAWAITA WADAU KUIJADILI SHERIA YA NDOA...WAKWEPA KUJADILI UMRI WA KUOA NA KUOLEWA

Sheria ya Ndoa nchini Tanzania ni moja kati ya sheria ambazo zimekuwa zikizua mijadala kwa kipindi kirefu hadi kufikia hatua ya baadhi ya wanaharakati kufungua kesi mahakamani kupinga baadhi ya vifungu vinavyokikinzana na katiba ya Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania.

Miongoni mwa vifungu ambavyo vimekuwa gumzo katika sheria ya ndoa  ni kifungu nambari 13 kinachoelezeza umri wa mwanaume kuoa, pamoja na umri wa mwamke kuolewa.

Sheria inasema mwanaume anatakiwa kuoa akifika umri wa miaka 18 huku wanawake wanatakiwa kuolewa wakiwa na umri wa miaka 15, jambo hilo limelalamikiwa sana wakisema mtoto wa kike hakutendewa haki kwani naye alipaswa kuolewa akifikisha umri wa miaka 18.

Kufuatia hali hiyo Mashirika yasiyo ya kiserikali ya Action Aid na TGNP Tanzania wamewakutanisha wadau kutoka asasi za kiraia,wanazuoni na wanahabari ili kuwapa fursa ya kuipitia sheria hiyo na kupendekeza baadhi ya marekebisho ambayo wanadhani yanastahili kufanyika.

Akizungumza na wadau sababu za kuijadili sharia hiyo, Mshauri wa haki za wanawake na ardhi kutoka Shirika la Action Aid, Bi. Scholastica Haule amesema dhamira ya kuichambua sheria hiyo ni kutaka kupata maoni ya wadau yatakayoweza kuihuisha sheria ili iweze kuendana na wakati wa sasa.

Amesema zoezi la kuijadili sheria hiyo litahusisha kada zote ikiwamo viongozi wa dini ambao sheria inawagusa moja kwa moja kwani wao wamekuwa wakifungisha ndoa kila kukicha hivyo wanazijua changamoto wanazokumbana nazo kupitia sharia hiyo.

Bi. Haule amesema, kwa hali ilivyo ni dhahili kunahitajika mabadiliko juu ya sharia ya sasa,ukizingatia kuwa imekuwa ikizua migogoro katika jamii.

“Hii sheria sasa ina umri wa miaka 45 toka kutengenezwa na imekuwa ikilalamikiwa sana na wadua mbalimbali wakiwamo wanaharakati wa haki za binadamu, na wengine kufikia hatua za kufungua kesi mahakamani. Ni dhahili watu wameona inanyima haki kwa wengine”Alisema

Aidha kwa upande wake, Mhadhri wa Chuo Kikuu cha Dar es Salaam kitivo cha sheria Dkt Hashir Twaib Abdallah amekili kuwa sheria ya ndoa ya mwaka  1971 ambayo pia ilifanyiwa marekebisho mwaka 2002 bado inachangamoto nyingi ambazo zinatakiwa kufanyiwa kazi ili sheria hiyo iweze kwenda na wakati.

Dkt Hashir amesema Ukipitia sharia hiyo yote, utagundua inamapungufu ukiachilia vifungu vichache ambavyo vimekatiwa rufaa mahakamani

Ameongeza kusema, makundi mbalimbali ambayo yatapata fursa ya kuijadili na kutoa maoni yao kuhusu sharia hiyo wanapaswa kuitendea haki fursa hiyo ili sharia itakayopatikana iweze kuwa ya manufaa kwa miaka mingi ijayo.

 “Kwanza lazima tuwe makini wakati tunaipitia sharia hii.. ifahamike kuwa sisi ni miongoni mwa watu wachache tuliopata fursa ya kuipitia na kuwasilisha mawazo ya wengi juu ya sharia hii ambayo inagusa Taaasisi nyeti ya ndoa. Tuwe makini kuitengeneza sharia hii ambazo tunazani inaweza kutumika kwa miaka mingine 45”Alisema Dkt Hashir.

Ametaja baadhi ya vifungu ambavyo vinaonekana kuhitaji marekebisho ya haraka kuwa ni pamoja na Kifungu namba 69 (1) kipenge cha (a) na (b), kinachozungumzia habari ya kulipana fidia, kutokana na ahadi ya ndoa kushindwa kufanyika, kifungu hiki kimeonekana kina tatizo.

Amesema Kifungu kinaonekana hakitambui suala la gharama ambazo zimetokana na ahadi ya ndoa. Kitendo hicho kinamnyima haki aliyetendew na kuongeza kuwa kunahaja ya kukifanyia marekebisho ili kiendane na hali ya sasa ambayo watu wengi wamekuwa wakiingia hasara ya kusomesha wapenzi wao na mwisho wa siku wanaachwa solemba.

Kingine ni Kifungu namba 72, kinachozungumzia kuhusu fidia juu ya wagoni, sharia imetoa mwanya watu kuendelea kufanya uzinzi, haikuweza kuweka adhabu kali kwa wahusika matokeo yake tumekuwa na utitili wa nyumba za kulala wageni ambazo zimegeuzwa kuwa nyumba za uzinzi.

Kifungu hiki kinaona suala la ugoni ni jambo la watu wawili, halina athari yoyote katika jamii na ni vigumu kutambua na kuzuia kosa hilo kwani limekaa katika mtindo ambao ni mtu wa tatu hawezi kuingilia jambo kama hilo.

Hapo ndio mwanzo wa matatizo makubwa, watu wameanza kudharauliana, mwenye fedha anamdharau mwingine akiamini kuwa hakuna sharia inayoweza kumtia kifungoni, na kwake suala la fidia ya malipo ni jipesi na hawezi kubabaika. Alisema.

Itakumbukwa kuwa hivi karibuni Mwanaharakati wa haki za binadamu na Mkurugenzi wa Shirika lisilo la Serikali la Msichana Initiative, Rebecca Gyumi alifungua kesi ya kikatiba katika mahakama Kuu kanda ya Dar es salaam Tanzana akipinga sharia ya ndoa.

 Shauli hilo namba 5 lilifunguliwa kupitia wakili Jebra Kambole ambapo walikuwa wanaidai mahakama kufuta vifungu vya 13 na 17 ambavyo vinatoa mwanya kwa watoto wa kike kuolewa wakiwa wadogo.

Kuja kwa mchakato wa kurekebisha sharia hiyo sasa zinaweza kuwa habari njema kwa wadau mbalimbali ambao walikuwa wanakwazwa na sharia ya sasa.