SERIKALI YA KIKWETE INANUKA UFISADI TU,PAC,LAAC YAIBUA MADUDU KILA KONA ,SASA MAWAZIRI WENGINE KUJIUZULU,SOMA HAPA KUJUA

Pichani ni Rais Jakaya Kikwete
picha na maktaba

Ubadhirifu mkubwa wa fedha za umma ulioibuliwa katika taarifa ya mwaka ya Kamati za Kudumu ya Hesabu za Serikali (PAC) na ile ya Bunge ya Hesabu za Serikali za Mitaa (LAAC) umesababisha baadhi ya wabunge kutaka mawaziri  wang’oke.

Wakizungumza bungeni jana wakati wakichangia majadala uliohusu taarifa za kamati hizo, wabunge hao walisema wamechoshwa na mijadala inayohusu wizi na ubadhirifu wa fedha za umma kila mwaka na sasa wanataka hali hiyo ibadilike ili Bunge lianze kujadili mikakati ya maendeleo.

Katika mchango wake, Mbunge wa Viti Maalum (CCM), Ester Bulaya alisema Waziri wa Fedha, Saada Mkuya Salum hapaswi kubaki salama kutokana na kuvunja katiba katika matumizi ya fedha za umma.

Alisema kwa mujibu wa taarifa ya PAC, waziri huyo ametumia fedha zilizotengwa kwa ajili ya kupeleka umeme vijijini na kuzitumia kwa matumizi mengine, jambo ambalo ni kinyume cha sheria na katiba.

Aliliambia Bunge kuwa katiba ya Jamhuri ya Muungano, Ibara ya 135 na 136 inaelekeza kuwa fedha zote zinazokusanywa na serikali zinapaswa kuingia kwenye mfuko mkuu wa Hazina isipokuwa zile ambazo zimeelekezwa na sheria kutumika kwa matumizi maalum.

Alisema kuwa katiba hiyo pia inaelekeza kuwa fedha zilizotengwa kwa mujibu wa sheria kwa ajili ya matumizi maalum hazipaswi kutumika kwa ajili ya mambo mengini  zaidi ya yale yaliyokusudiwa. 

“Bunge hili linatunga sheria, na kama viongozi lazima tuonyeshe mfano wa kufuata sheria,  leo hii tunazungumzia fedha ambazo zipo kwenye ring fence, hazitakiwi kutumika kwa matumizi mengine, kwa mujibu wa sheria. Waziri umevunja katiba ibara ya 135 na 136, ni Tanzania peke yake unabaki salama….ukifanya mambo haya” alisema Bulaya.

Bulaya alisikitishwa na kitendo cha serikali kuchepusha fedha ambazo zimetengwa kwa mujibu wa sheria kwa ajili ya kupeleka umeme vijijini ili kuwakomboa wanawake wanateseka na vibatari kama njia pekee ya kupata mwanga kwa maisha yao yote huko vijijini.

“Mmeshindwa kukata hela za chai,  fedha za suti,  za sambusa, mnakata zinazokwenda kuacha tabia ya kutumia vibatari vijijini, kweli? Halafu tuje hapa tuwapongeze? Mimi mbunge wa CCM ninayependa chama changu kibaki madarakani siwezi kufanya hivyo,” alisema Bulaya.

“Taarifa zote hapa kila tukisoma ni wizi, wizi, wizi hatuwezi kuvumilia, kama mnataka mbaki salama ni lazima muwabane watendaji wenu ili mambo yaende vizuri,” alisisitiza.

Mbunge Mkanyageni Juma Habib Mnyaa (CUF) alisema  kwa muda mrefu Zanzibar imekuwa haipati mgawo wa fedha za kupeleka umeme vijijini wakati Wazanzibari wanachangia upatikanaji wa fedha hizo.

Mnyaa alisema fedha kwa ajili ya kusambaza umeme vijijini zinapatikana baada ya kutozwa Shilingi 50 kwa  lita ya mafuta na kwamba mafuta ya Tanzania huagizwa kwa pamoja na fedha hizo hukatwa na  TRA wakati mafuta hayo yakiwa Dar es Salaam kabla ya kupelekwa Zanzibar.

Alisema mafuta hayo yanapofika Zanzibar wananchi huuziwa kwa bei ya juu wakilichangia na fedha ya umeme lakini hawajawahi kupelekewa umeme.

Mbali na hilo Mnyaa aliungana na wabunge wengine kupinga ubadhirifu wa fedha za umma, akisema kuwa kiini cha upotevu wa fedha hizo ni mikataba mibovu inayoingia serikali katika utekelezaji wa miradi mbalimbali.

Alitaka pamoja na mawaziri kuwajibishwa pia wale wote walioshiriki kusaini mikataba mibovu kwa niaba ya Serikali pia wafiishwe mahakamani kujibu tuhuma za kuiingizia serikali hasara na kusababisha matumizi mabovu ya fedha za umma.

“Ikiwa hatutaisaidia Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) kwa kuona wale wote walihusika na mikataba hii wafikishwe mahakamani, Bunge tutakuwa hatujatenda haki, tupitishe maazimio kuwa mikataba hii yenye utata wale wote waliohusika nayo washitakiwe,” alisema Mnyaa. 

Alisema kuwa bila ya kufanya hivyo siku zote wabunge wataendelea kupiga kelele bungeni na wahusika nao wataendelea kufanya uhalifu wao wakijua kuwa hakuna hatua wanazochukuliwa.

Kwa upande wake Mbunge wa Arusha Mjini Godbless Lema (Chadema), alisema kutokana na ubadhirifu mkubwa wa fedha za umma unaoendelea nchini, taifa limekuwa sawa na chumba cha vijana wasio na makazi rasmi kiitwacho ‘geto’ ambako kila mmoja anafanya anavyotaka.

Alisema ili kurejesha misingi ya uadilifu ni lazima taifa lianze kujenga utamaduni wa kuwajibishana bila kuoneana haya kwa wale wote wanaoisababishia Serikali hasara au ubadhirifu wa rasilimali za umma.

Lema alisema kwa kuwa Bunge limemaliza kujadili sakata la Escrow hivi karibuni, huenda wabunge wasione kuwa taarifa hizo zimebeba ufisadi mkubwa kutokana na fedha zinazoonekana kupotea kuwa ndogo ikilinganishwa na zile za Escrow.

Alisema lakini ukweli ni kwamba taarifa za kamati hizo zinaonyesha kuna wizi na ubadhirifu mkubwa wa fedha za umma ambao hauwezi kuvumilika.

“Kwa sababu hivi karibuni tumetoka kwenye wizi wa Shilingi bilioni 300, Bunge halionekani kutetemeka sana kwa sababu ya  wizi wa Escrow,” alisema Lema.

Juzi jioni, Kamati tatu za Bunge ambazo ni ya Kudumu ya Hesabu za Serikali, Hesabu za Serikali za Mitaa na Kamati ya Bajeti, ziliwasilisha taarifa zake bungeni ambazo zilionyesha kuwepo kwa ubadhirifu mkubwa wa fedha katika taasisi mbalimbali za Serikali. Miongoni mwa taasisi zilizoguswa na ubadhirifu huo ni pamoja na Mamlaka za Bandari Tanzania (TPA),  Viwanja vya Ndege (TAA), Uwanja wa Ndege wa Julius Nyerere wa Dar es Salaam na halmashauri za wilaya na miji.

CHANZO: NIPASHE